İşletim Sistemleri

   İşletim sistemi, bilgisayar donanımının doğrudan denetimi ve yönetiminden, temel sistem işlemlerinden ve uygulama programlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımıdır.

  Diğer tüm yazılımların belleğe, girdi/çıktı aygıtlarına ve kütük sistemine erişimini sağlar. Birden çok program aynı anda çalışıyorsa, işletim sistemi her programa yeterli sistem kaynağını ayırmaktan ve birbirleri ile çakışmamalarını sağlamaktan da sorumludur. Günümüzde yaygın olarak kullanılan işletim sistemlerinden UNIX, akademik çevrelerde ve sunucu olarak kullanılmaktayken, Windows ise evde ve ofislerde masaüstünde tercih edilmektedir.

  Masaüstü bilgisayarlarında Windows, diğer işletim sistemlerinden çok daha yaygın olarak kullanılmaktadır ve çeşitli araştırmalar Windows'un masaüstünde pazar payının %90 ile %98 arasında olduğunu göstermektedir. Linux sunucularda yaygın olarak kullanılmaktayken, evlere ve ofis masaüstlerine de yavaş yavaş girmektedir. UNIX'in temel yapısından yararlanan Mac OS ve onun öncülleri ise daha çok masaüstü yayıncılıkta kullanılmaktadır.

  

DOS işletim sistemi

Disk Operating System (DOS) bilgisayarlar için ufak ve basit bir işletim sistemi türü olup, ana görevi disket ve sabit disk gibi saklama ortamlarının yönetimidir. Bilgisayarların diğer işlevleri; grafik, ses, yazdırma, ağda gezinme, bellek yönetimi, çoklu kullanıcı ve çoklu işlem özellikleri, DOS tarafından üstlenilebilir. Bu özellik ve görevler çeşitli kullamım yazılımlarının yardımı ile olur.

DOS sistemleri 90'lı yılların ortasına kadar hemen hemen her PC' de işletim sistemi olarak görev yapmışlardır. Bugün çoğu alanda yerini windows almış ise de, DOS basit ve ufak oluşundan bir gömülü sistem olarak çeşitli kumanda ve denetleme sistemlerinde hayatını sürdürmektedir. DOS’un tarihi biligisayarların (kişisel bilgisayarlar) tarihiyle başlar. DOS’ta grafiksel bir kullanıcı arabirimi (pencereler) yoktur, her şey komutlarla ve düzinelerce parametre ile yapılır. DOS, tüm x86 tabanlı bilgisayarlarda çalışır. Çok görevli bir işletim sistemi olmayan DOS, grafik kullanıcı arabirimini kullanmaz.

Linux işletim sistemi

Linux, Linus Torvalds adında Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisinin 1991 yılında Helsinki Üniversitesi'nde bir öğrenciyken Intel'in yeni işlemcisi 80386' nın korumalı mod mimarisini denemek üzere geliştirmeye başladığı bir işletim sistemi çekirdeğidir. İnternette yaptığı duyuru sonucunda tüm dünyadan birçok programcının da desteği ile hızla gelişmiş ve halen aynı destek ile gelişmekte olan açık kaynak kodlu, özgür bir yazılımdır. Hızlı bir sürecin sonunda Linus'un geliştirdiği çekirdek, GNU hareketinin bir meyvesi ve aynı zamanda taşıyıcısı haline gelmiştir.

GNU için yazılmış özgür yazılımlar çok kısa süre içerisinde linux çekirdeği ile uyumlu çalışabilecek hale getirilmiş ve ortaya güçlü, esnek ve açık kaynak kodlu bir işletim sistemi çıkmıştır. GNU/Linux olarak anılması gereken işletim sistemi zaman içerisinde telaffuz kolaylıklarından ötürü Linux olarak anılmaya başlanmıştır.

Mac OS

Macintosh işletim Sistemi, kısaca Mac OS, Apple firması tarafından piyasaya sürülen işletim sistemi ailesidir.

Windows işletim sistemi

Microsoft Windows, kullanıcıya grafik arabirimler ve görsel iletilerle yaklaşarak, programları çalıştırmak, komut vermek gibi klavyeden yazma zorunluluğunu ortadan kaldıran, Microsoft firmasının geliştirdiği bir işletim sistemleri ailesidir. Microsoft' un ilk işletim sistemi olan MS-DOS' tan farklı olarak Windows'ta aynı anda çok sayıda programla çalışmak mümkündür.

Windows, masaüstü pazarında en yaygın kullanılan işletim sistemidir. 2002 yılında, Windows dünya çapında masaüstü piyasasında yaklaşık %97.46'lık bir pay sahibiydi, 2006 Nisan ayı istatistikleri bunun %89 seviyesinde olduğunu gösteriyor. Bu alanda en ciddi rakibi şu anda Linux' tur. Microsoft Windows ailesinin son üyesi 30 Ocak 2007'de piyasaya çıkan Windows Vista'dır.

Microsoft Windows işletim sistemleri ailesi, daha eski IBM PC için olan MS-DOS ortamının üzerine bir grafik katmanı olarak başlamıştır. Modern sürümleri daha yeni olan Windows NT çekirdeği üzerine kuruludur. Windows 32-bit ve 64-bit Intel ve AMD işlemciler üzerinde çalışır; daha eski sürümleri DEC Alpha, MIPS R4000, ve PowerPC mimarilerinde de çalışmaktaydı. (SPARC mimarisinde de çalışması için çalışmalar vardı) Windows'un taşınabilir cihazlar için geliştirilmiş sürümü Windows ce (Pocket PC, Windows Mobile) ailesi olarak anılır,  32-bit bir işletim sistemidir; ARM, StrongARM, Intel XScale ve MIPS işlemcilerinde çalışır.

UNIX

UNIX, 1969 yılında, Ken Thompson ve Dennis Ritchie tarafından Bell Laboratuvarları'nda geliştirilmiş, çok kullanıcılı, çok görevli yapıyı destekleyen bir bilgisayar işletim sistemidir. UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinalardan, tek işlemcili basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir.

Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir. Linus Torvalds tarafından temelleri atılan Linux, UNIX olmayıp UNIX' in türevidir. UNIX'ten ilham alan, bir grup bağımsız yazılımcı tarafından geliştirilen bir işletim sistemi çekirdeğidir.

  İşletim Sistemi Görevleri

İşlem Yöntemi: Verilen işlemlerin belirli bir sırada ve zamanda uygulanmasını sağlar.

Bellek (Memory) Yöntemi: Bellekle ilgili denetleme ve organizasyon yapar. Belleğin dolu ve boş kısımlarını kontrol ederek, işlemler için gerekli belleği ayırır ve işlem bitince bu belleği boşaltır.Main Memory’e (Ana Bellek) gerekli yer kalmayınca yardımcı ek belleği kullanır.(Ek bellek: Disk, Disketv.b. gibi)

Giriş – Çıkış Birimleri Yönetimi: Bilgisayar ile çevre birimleri ( I / O Unit ) arasındaki veri alışverişini denetler. (Printer, Mouse, Scanner gibi)

Dosya (File) Yönetimi:Verilerin saklandığı dosyalarla ilgili çalışmayı yönetir. Dosya erişim , bilgi yazma – okuma gibi işlemleri düzenler.