BİLİM DÜNYASI'NDA NELER DÖNÜYOR?

CANAN DAĞDEVİREN MIT'E PROFESÖR OLUYOR

      ‘Giyilebilir kalp pili’nin mucidi olan Harvard Üniversitesi Genç Akademi Üyesi Dr. Canan Dağdeviren, başvuruda bulunmamasına rağmen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) profesörlük teklifi aldı. Aldığı bu önemli teklifle ilgili konuşan Dağdeviren, ‘Benim açımdan gurur verici. Önümüzdeki yıl Ocak ayından itibaren kendi kuracağım grupla birlikte görevime başlayacağım’ dedi.

      Akademik kariyeri başarılarla dolu olan Dr. Dağdeviren, geçtiğimiz yıl MIT Technology Review dergisinin derlediği “35 Yaş Altı 35 Yenilikçi” ve Forbes’in “30 Yaşından Küçük 30 Bilim İnsanı” listelerinde yer almayı başardı. Illnois Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü’nde doktora eğitimini tamamlayan Dağdeviren, önümüzdeki yılın ilk ayından itibaren MIT’de profesör olarak çalışmalarına devam edecek.

Dedesinin 28 yaşında kalp yetmezliği sebebiyle vefat ettiğini ve bu sebeple hayatını kalp hastaları için bir şeyler yapmaya adadığını belirten Dağdeviren, bu anlamda tasarladığı kalp piliyle ilgili şunları söyledi: “Kalbinizin ritmi iyi değilse ritmi düzeltecek kalp pilleri kullanıyoruz ve bu pillerin 6-7 yılda bir değiştirilmesi gerekiyor çünkü pil bitiyor. Kalbiniz kasılıp gevşedikçe, siz nefes alıp verdikçe kalbinizin üzerine yapıştırılan pil sayesinde elektrik üretebiliyorsunuz ve bu elektriği kullanabiliyorsunuz.” 

HAWKİNG' İN ÇILGIN PROJESİ

       
       Uzaya çıkan ilk kozmonot olan Yuri Gagarin’in, uzaya çıkışının 55.Yıl Dönümü’nde 

açıklamalarda bulunan ünlü bilim insanı Stephen Hawking, uzaya bir Alfa Centauri sondası gönderme planının bulunduğunu ifade etti.

      Ünlü bilim insanın projesi ile ilgili açıklamalarını, Rus milyarder Yuri Milner’ın katıldığı etkinlikte yapması, Hawking’in Ruslarla ortaklaşa bir çalışma yürüteceği iddialarını gündeme getirdi.

Stephen Hawking’in “Breakthrough Starshot” adlı projesi, şu ana kadar insanlığını gerçekleştiremediği şekilde bir hızla nesne itiş kuvvetini içeriyor.

      Dünyadan “Mothership” adlı devasa lazer ile bir uzay filosu uzaya gönderilecek. Alpha Centauri uzay gemisinin daha önce görülmemiş bir hıza sahip olması bekleniyor.

      Örnek vermek gerekirse ışık hızının beşte birine sahip olan araç, 25 trilyon mil uzaklıktaki bir yere yapılacak geziyi 30 bin yılda tamamlayacak. Daha küçük rakamlar ortaya atılırsa, 134 milyon mil 20 yılda kat edilebilecek.

      Tech Radar'da yer alan habere göre dünya üzerindeki bir dağdan ateşleneceği lazerin de birkaç yüz atom kalınlığında ve 100 milyar wattpile sahip olması gerekecek.

NASA ASTREOİDİ UZAY ARACINA ÇEVİRECEK

 
        NASA'nın belirlediği uzay keşfinde ileri teknolojilerin kullanılacağı 13 proje arasında ilginç bir çalışma yer alıyor. NASA'dan yapılan açıklamaya göre, özel bir robotla bir asteroidin uzay aracına dönüştürülmesi amaçlanıyor.

       Bu arada projeler arasında Mars'ta kullanılması için mikroorganizmaların yeniden programlanması ve kozmik çöpleri temizlemek için özel cihazların geliştirilmesi de yer alıyor.

SAMANYOLU GALAKSİSİ'NİN ETRAFINDA YENİ BİR GALAKSİ KEŞFEDİLDİ

     Gökbilimciler , Samanyolu Galaksisi çevresinde kendine ait bir yörüngede dönmekte olan ve daha önce herhangi bir şekilde tespit edilememişolam bir galaksinim varlığını duyurdu. 

    Bu galaksi, Samanyolu’nun bilinen uydularından (burada uydudan kasıt, Samanyolu etrafında dönen küçük boyutlu diğer galaksilerdir) biraz daha geniş bir alanı tarayarak ötelenmeye devam ediyor. Ne var ki, bu galaksinin, bizim galaksimiz ile iç içe geçecek galaksilerden biri olduğu tahmin ediliyor.

     Samanyolu gibi büyük galaksiler, daha küçük galaksiler onlara katıldıkça daha da büyür. Bu bilginin dayandığı simülasyonlar aynı zamanda, tüm galaksi gruplarının hipotetik olarak birleşerek tek ve devasa bir galaksi oluşturabileceğini de gösteriyor. Bilinen en iyi Samanyolu uyduları Büyük ve Küçük Macellan Bulutları’dır ve bu galaksiler Samanyolu’nun uydusu olan galaksiler arasında en parlak olanlarıdır.

Galaksiler Yörüngede

      Galaksiler de, gezegenlerin yıldızlar veya uyduların gezegenler etrafında belli bir yörüngede dönmesine benzer modellerde, çoğunlukla çok daha büyük diğer galaksilerin etrafında dönerler. Bizim galaksimizin de etrafında döndüğü bilinen dört düzine uydu galaksi bulunuyor. Bunlardan en büyüğü ise, galaksimizin uyguladığı devasa kütleçekim kuvveti dolayısıyla genişlemiş olan Sagittarius cücesidir.

    Şimdi ise, Cambridge Üniversitesi’nden Gabriel Torrealba ve çalışma arkadaşları, bu uyduların bulunduğu listeye 380.000 ışık yılı uzaklıkta dönmekte olan bir uydu galaksiyi keşfederek ekledi. Yapılan açıklamaya göre, bu galaksi; bizim galaksimizin uyduları arasında dördüncü en büyük galaksi konumuna yerleşti.

     Crater 2 cücesi adı ile anılacak olan galaksi, çıplak gözle gözlenemiyor ancak galaksinin içinde bulunan bazı yıldızlar tekil anlamda gözlenebiliyor.

Bir galaksi nasıl ölçülür?

      Birçok galaksinin kenarları keskin bir biçimde çizili değildir. Bu nedenden dolayı da, gökbilimciler galaksilerin büyüklüklerini veya genişliklerini ölçmek için farklı teknikler kullanırlar. Bu ölçümlerden birisinin birimi olan ‘yarı-ışık yarıçapı’; bir galaksinin en parlak yerinden başlayarak, ışığının en son görüldüğü son sınıra kadarki uzaklığın yarısının hesaplanması ile bulunuyor. Buna göre, Crater 2 cücesinin bu ölçümlerden alınan sonuçlara göre yarı-ışık yarıçapının 7.000 ışık yılı genişlikte olduğu tespit edildi.

       Bu sayılara bakılarak denilebilir ki, eğer galaksi çıplak gözle görülebiliyor olsaydı, dolunayın iki katı büyüklükte görülecekti. Yine yapılan hesaplar, galaksinin son on yılda keşfedilen uydu galaksilerin içinde en parlağı olduğunu ve Güneş’ten 160.000 kat daha fazla ışık yaydığını gösteriyor.

Hayaletimsi Görünüş

       Bulunduğu yerde, çıplak gözle gözlenebiliyor olsa dolunayın iki katı büyüklükte görülebilecek olan bu galaksi; içindeki yıldızların (ve yıldız sistemlerinin) birbirinden ayrık olması veya başka bir deyişle maddesel yoğunluğunun düşük olmasından dolayı bugüne kadar kolay tespit edilemedi. Aynı zamanda denilebilir ki, orada duran ama görünmeyen bir hayalet gibi yaşamına devam ediyor ve hatta her geçen zaman galaksimize daha çok yaklaşarak daha zor tespit edilir bir hal alıyordu.

    Torrealba’ya göre bu uydu da yalnız olmayabilir. Galaksinin yakınlarında, üç ayrı cüce galaksi ile birlikte bir de Crater küresel yıldız kümesi olduğu biliniyor ve tüm bu grup üyeleri Samanyolu’na yaklaşarak içine düşecek olan galaksiler olabilir.

*Galaksinin yuvarlak olan şekline bakılarak, bugüne kadar herhangi bir dev veya büyük galaksiye yaklaşmamış dolayısıyla kütleçekimi etkisiyle esnememiş olduğu tespit edildi.

VÜCUTTAKİ OKSİJEN SEVİYESİNİ ÖLÇEBİLEN ELEKTRONİK DERİ 

 Tokyo Üniversitesi'ndeki bilim insanları deriye yapıştırılarak vücuttaki oksijen düzeyini ölçebilrn bir cihaza imza attı.

       Özellikle ameliyatlarda kullanılmak amacıyla geliştirilen cihaz, oksijen düzeyini ölçme yeteneğine sahip. Elektronik deri (e-deri) olarak adlandırılan cihaz, kırmızı, yeşil ve mavi renklerde uyarı veren mikro elektronik bileşenlerden meydana geliyor.

       Özel bir koruyucu kaplama sayesinde suya karşı da dayanıklı olan cihaza ilerleyen yıllarda renklerle birlikte rakam ve yazılarla da uyarı özelliğinin de ekleneceği belirtiliyor. İnsan derisinin en üst katmanından daha ince olan cihaz sadece 3 µm kalınlığında. Şu an için prototip aşamasında olan bu sistemin ne zaman hayata geçeceği ise belirsizliğini koruyor.